Menu
Petrus Jozef Triest wordt op 31 augustus 1760 in een welstellende familie in Brussel geboren. Hij loopt school in Geel en in Leuven. Hij doet zijn priesterstudies in Gent en wordt in 1786 tot priester gewijd. Eerst is hij actief in Blaasveld, later wordt hij onderpastoor in Asse. Tegelijkertijd doet hij dienst in Mechelen, dat op dat ogenblik zwaar te lijden heeft onder de tyfusepidemie. Hij verzorgt er de zieken.
In 1797 wordt hij pastoor in Ronse. In die periode weigert hij de eed van trouw aan de Franse Republiek en moet hij een tijd onderduiken. In de buurt van zijn parochie richt hij een weeshuis en een armenschool op.Van Ronse verhuist Triest naar Lovendegem, waar hij in 1803 de congregatie van de Zusters van Liefde opricht voor het onderricht van arme kinderen en de opvang van wezen.
In 1805 verhuist Triest naar Gent, waar hij verantwoordelijk wordt voor de abdij Terhagen. Daar worden ongeneeslijk zieken verzorgd en begeleid. Twee jaar later wordt hij benoemd tot kanunnik. Hij wordt lid van de Commissie van Godshuizen en directeur van het stedelijk hospitaal de Bijloke. Daar situeert zich de oorsprong van de Broeders van Liefde: hij heeft er enkele mannen gevraagd om mee orde op zaken te stellen en zieken te verplegen.Dankzij Triest komt er een grotere humanisering in de zorg voor de geesteszieken in de stad.
Om dit ook op een deskundige, professionele manier te doen spreekt Triest dokter Guislain aan. Naast de zorg voor ongeneeslijk zieken, bejaarden en geesteszieken wordt ook onderwijs gegeven aan de arme kinderen van de streek.In 1823 sticht Triest de congregatie Broeders van Sint- Jan de Deo als thuiszorgers.
Hij start scholen voor doofstommen en blinden. Voor de opvang van wezen en vondelingen sticht Triest in 1835 de congregatie Zusters Kindsheid Jesu.Op 24 juni 1836 sterft Triest in Gent met als laatste woorden: ‘Geef en U zal gegeven worden’. Hij werd begraven in Lovendegem.
De geschiedenis van Sancta Maria valt samen met die van de Zusters van Liefde van Jezus en Maria, in de volksmond ‘witzusters’ genoemd. De zusters namen in 1841 hun intrek in een nieuw klooster aan de Abdijstraat in Sint-Truiden. Van Triest kregen ze een dubbele opdracht mee: het liturgische leven zoveel mogelijk combineren met de actieve dienstbaarheid aan zieken en armen. Dit heeft zich vertaald in de zorg voor weesmeisjes en later in de organisatie van onderwijs. Reeds in de beginjaren heeft men zich echter ontfermd over wat toen nog krankzinnige vrouwen genoemd werd. In 1933 waren er in het inmiddels sterk uitgebreide gebouwencomplex 818 patiënten.
Hoewel in 1966, bij de viering van het 125-jarig bestaan, bij de zusters het idee leefde om de instelling te sluiten (o.w.v. verouderde en stilaan onveilige gebouwen), is toch het besluit genomen om verder te gaan. Er werd beslist om niet te verbouwen of opnieuw te bouwen in de stad, maar om buiten de stad (Melveren) een volledig nieuw ziekenhuis in te planten.Op een domein van ongeveer 18 ha werd in 1969 de eerste steen gelegd voor een modern ziekenhuis met 300 bedden. Men wou geen mastodont bouwen.
Om van een grote instelling naar een meer op mensenmaat gebouwd concept te kunnen overgaan, zijn erg grote inspanningen geleverd. Zo werd de grote groep van personen met een mentale handicap naar de specifiek daarvoor opgerichte voorzieningen verwezen.Tegelijk werd het bestuur en het patrimonium door de zusters overgedragen aan een vzw, geleid door leken.
De naam ‘Asile Sainte-Marie des Soeurs de la Charité à Saint-Trond a.s.b.l.’ veranderde in ‘Psychiatrisch Ziekenhuis Sancta Maria vzw’. In 1988 is een dienst Kinder- en Jeugdpsychiatrie met 20 bedden/plaatsen opgericht.Het terrein in Melveren is 17,5 ha groot.
De zorgdiensten zijn ondergebracht in aparte gebouwen verspreid over het terrein, opgebouwd uit eenheden van 30 bedden/plaatsen (met uitzondering van de K-dienst). De diensten onthaal en administratie, de burelen van de dokters, psychologen en maatschappelijk werkers bevinden zich in het hoofdgebouw, grenzend aan afdeling 1 en 2.Er is een gemeenschappelijke therapieruimte (reva) voor pmt, ergo, muziek, arbeidstraining, enz. In datzelfde gebouw bevindt zich de feestzaal en de kapel. Verder vind je op het terrein de keuken, een therapeutisch zwembad, de technische dienst, enkele aangelegde sportterreinen en wandelwegen.
De Broeders van Liefde waren reeds in 1833 in Sint-Truiden aanwezig. Zij waren vooral actief in het onderwijs en in de zorg voor de armen. In 1863 heeft de toenmalige generale overste, Vader Aloïsius grond aangekocht voor de bouw van een psychiatrisch centrum.
Op 25 april 1865 heeft het Ministerie van Justitie voor deze nieuwbouw toestemming verleend. Op 28 februari 1866 werd Broeder Gregorius als eerste overste van de Communiteit de Broeders van Liefde te Sint-Truiden aangesteld. Deze datum wordt als officiële stichtingsdatum van het Centrum aangenomen.Al gauw werden nieuwe stukken grond aangekocht, zodat de totale oppervlakte uiteindelijk 16 ha bedroeg.
Op eigen kracht en met steun van het Provincialaat baanden de Broeders van Liefde, toen ook “Broeders Hospitalieren” genoemd, zich een weg door moeilijke tijden. Stilaan groeide Ziekeren uit tot een dorpje met een eigen identiteit, waarbij broeders, patiënten, personeel en vrijwilligers samen aan de riemen trokken om het enorme schip te laten varen.
De Sint-Truidense bevolking had veel ontzag en sympathie voor de inzet van de Broeders. Steeds meer kreeg het Centrum de allure van een dorpsgemeenschap. P.C. Ziekeren had een eigen bakkerij, een eigen schoenmakerij, kleermakerij, boerderij, tuinen en boomgaarden, een wasserij en een weverij. Op zeker ogenblik had het Centrum zelfs zijn eigen muntstukken.
De Broeders van Liefde zijn niet alleen actief in de geestelijke gezondheidszorg. Zij beheren talrijke scholen, orthopedagogische instellingen en woon- en zorgcentra. Volgende psychiatrische centra ressorteren onder de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde:Beernem, P.C. Sint-AmandusBierbeek, U.P.C. Sint-KamillusBoechout, P.Z. Broeders AlexianenGent, Psychiatrisch Centrum Dr. GuislainGrimbergen, P.Z. Sint-AlexiusLede, Psychiatrisch Centrum Zoete Nood GodsManage, Centre Psychiatrique St.-BernardMortsel, Psychiatrisch Centrum Sint-AmedeusDave, C.P. Saint-MartinTienen, Psychiatrische Kliniek Br. AlexianenZelzate, Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-BaptistNaast België, zijn ze nog actief in een 25-tal landen.
Voor meer informatie: zie www.broedersvanliefde.be
Wanneer wij de oorsprong van de naam ‘Ziekeren’ ontleden, moeten wij in de geschiedenis teruggaan naar de periode van de lepra of de melaatsheid. Reeds 800 jaar geleden stond op dit domein een ‘Ziekenheem’ (Sieckenheem), een verzorgingstehuis voor zieke lepralijders. We kunnen met zekerheid zeggen dat de naam ‘Ziekeren’ afgeleid is van ‘sieck’. In de Middeleeuwen betekende dit niets anders dan ‘melaets’. Het Franse woord ‘malade’ maakt het verband met ‘melaats’ nog duidelijker.